Η βουλγαρική ενέργεια βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της προσοχής των πολιτικών δυνάμεων, της επιχειρηματικής κοινότητας, των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας. Ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, είναι ενάντια στο Πράσινο Σύμφωνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποστηρίζει τη διατήρηση των ανθρακωρυχείων για όσο το δυνατόν περισσότερο. Οι εργοδότες είναι αντίθετοι με την κρατική οικονομική ενίσχυση στους κρατικούς σταθμούς θερμικής ενέργειας, τα συνδικαλιστικά σωματεία αντιτίθενται στις απαιτήσεις των εργοδοτών και προστατεύουν τα κοινωνικά συμφέροντα των εργαζομένων στα τα εργοστάσια και τα ανθρακωρυχεία. Είναι σαφές ότι αργά ή γρήγορα, τα εργοστάσια που χρησιμοποιούν άνθρακα θα πρέπει να κλείσουν και αυτό θα είναι δαπανηρό. Αυτός το μήνα, η Κομισιόν κάλεσε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βουλγαρίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, να υποβάλουν γρήγορα σχέδια για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030. Η Βουλγαρία είναι το τρίτο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παραγωγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και μόνο το 2017 παρήγαγε πάνω από 27 εκατομμύρια τόνους βλαβερών αερίων λόγω της παραγωγής θερμότητας και της οικιακής θέρμανσης.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, σε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες, ο Πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ αναγνώρισε ότι η «Πράσινη Συμφωνία» είναι «μεγάλο πρόβλημα» για τη Βουλγαρία. Ο πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι «μέσα η επόμενη 10ετία πρέπει να είναι πολύ δραστήρια και ότι μέσα στα επόμενα 10 με 15 χρόνια πρέπει να βρεθούν μηχανισμοί αντικατάστασης του άνθρακα ή τεχνολογία που δεν θα μολύνει το περιβάλλον. Αλλά αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Περίπου το 40% της ηλεκτρικής ενέργειας της Βουλγαρίας παράγεται από ηλεκτροθερμικούς σταθμούς με καύση άνθρακα και με το ποσοστό αυτό φτάνει στο 60% το χειμώνα. Οι σταθμοί αυτοί, μαζί με τα λιγνιτωρυχεία, απασχολούν 30.000 άτομα της περιοχής του ανατολικού Έβρου και το κλείσιμό τους θα προκαλέσει προβλήματα, όχι μόνο ενέργεια, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Το ότι ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα είναι σίγουρο, παρόλο που η Βουλγαρία είναι η δεύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα το 2018, η μείωση των οποίων μειώθηκε κατά 8,1%.

Όσον αφορά την απειλή διακοπής αυτών των εγκαταστάσεων άνθρακα, το Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει απόφαση που υποχρεώνει την κυβέρνηση να κάνει ότι μπορεί για να σώσει τον κρατικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Maritza East 2, ο οποίος έχει χρέη που ξεπερνούν τα 800 εκατομμύρια ευρώ και το μέλλον του είναι ασαφές όχι μόνο περιβαλλοντικά αλλά και οικονομικά. Η απόφαση αυτή έρχεται σε αντίθεση με το Πράσινο Σύμφωνο και δεν εγκρίθηκε από τις οργανώσεις των εργοδοτών, οι οποίες την θεώρησαν ως παράνομη κρατική ενίσχυση και απειλή για τον ελεύθερο ανταγωνισμό.

Οι επιχειρηματικές ενώσεις ζήτησαν παραιτήσεις από τη διοίκηση του Ενεργειακού χόλντινγκ της Βουλγαρίας, του θερμοηλεκτρικού σταθμού Maritza-East 2 και της Αγοράς Ενέργειας. Η ηλεκτρική ενέργεια για τη βιομηχανία στη Βουλγαρία είναι ακριβότερη σε ολόκληρη την Ευρώπη και οι επιχειρηματίες είναι δυσαρεστημένοι διότι οι τιμές της είναι 20-50% υψηλότερες σε σύγκριση με τις χώρες των ευρωπαίων ανταγωνιστών τους. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με δήλωση τεσσάρων επιχειρηματικών οργανώσεων, σε κακή διαχείριση και διαφθορά στον ενεργειακό τομέα. Τα συνδικάτα, ωστόσο, υποστήριξαν την κρατική πολιτική για τη διατήρηση του Maritza East 2 και κατηγόρησαν τις επιχειρήσεις ότι παραποίησαν τις τιμές και τα δεδομένα της ενέργειας. Σε ειδική συνάντηση με την Ένωση Εργοδοτικών Οργανισμών στη Βουλγαρία με την υπουργό Ενέργειας Τεμενούζκα Πετκόβα, εχθές, επιτεύχθηκε συμφωνία σε ότι αφορά στην πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και για νομοθετικές μεταρρυθμίσεις.

Η Βουλγαρία κατέχει την τέταρτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την χρήση άνθρακα, μετά από την Πολωνία, την Τσεχία και την Ελλάδα. "Χωρίς εργοστάσια άνθρακα, το ενεργειακό μας σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει κανονικά και έχουμε πει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι, μέχρι το 2030, αποτελούν τη βασική ενεργειακή δύναμη της χώρας", δήλωσε η υπουργός Ενέργειας, επιμένοντας ότι η μετάβαση από τα εργοστάσια άνθρακα σε καθαρότερες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να είναι ομαλή και να μην παραβιάζει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης