Romanların gettodan çıkarak eğitim ve entegrasyonun yolunu nasıl seçebilir? Bunun cevabını Bulgaristan’daki Roman topluluğunun genç bir temsilcisi veriyor. Bu genç, büyük hayali olan üniversite eğitimi almak için çok okumakla kalmıyor, aynı zamanda ebeveynlerin çocuklarını okula gönderme ve küçük kızlarını evlendirmeme konusunda da ikna ediyor.

Tırgovişte’nin Belomortsi köyünde yaşayan Romanlar için 18 yaşındaki Bojidar adeta bir Tanrı nimeti. Kelimelerin gücü ile Bojidar, Romanların kalplerinde çocuklarının daha güzel geleceği için ışık yakıyor. Bir yıldan beri Bojidar Mihaylov, sınıf Roman çocuklarını tekrar sınıf odalarına döndürme misyonu ile “Amalipe” Etnik Topluluklar Arası Diyalog ve Hoşgörü Merkezi’nde eğitim aracısı olarak çalışıyor.

“Benim için eğitimime devam etmek çok önemli, çünkü eğitim geleceğe kapılar açıyor” diyor Bojidar. Genç eğitim aracısı topluluğundan insanların kapısını çalmakta ve bu inancını yaymakta hiç tereddüt etmiyor. Artık emeğinin ilk meyvelerini aldı bile. Bojidar’ın sözlerine göre, Belomortsi’de 130 yıllık tarihi ile ünlü “Georgi Benkovski” okulunda 4-5 Roman öğrenci tekrar sınıf odalarına döndü.

“Onlara eğitimin çok önemli olduğunu anlatıyorum, eğitim almaları gerektiğini, kendilerini geliştirmeleri ve yeni bilgiler edinmeleri gerektiğini söylüyorum. Ve bazıları beni anladı ve artık okula geliyorlar” diye ekliyor Bojidar.

Bojidar bir yıl önce kendisi de az daha erken evliliğin tuzağına düşecek durumda olduğunu anlatıyor. Ancak son anda geleceğini seçiyor. Şimdi Bojidar Veliko Tırnovo Üniversitesi’nde her türlü milletten çocukları eğitmek ve onları hoşgörülü olmakta teşvik etmek için Pedagoji okumayı hayal ediyor.

Bojidar Mihaylov anlattı: “İlk başlarda ben de okumak istemiyordum. 12 sınıftan sonra eğitimime devam etmek istemiyordum. Ancak 7 sınıfta, “Amalipe” Merkezi tarafından düzenlenen öğrenci parlamentoları başkanları için eğitimlere katılmaya başladım. O zaman ilk defa köyden çıktım ve yeni kişilerle karşılaştım. Nasıl daha aktif olabiliriz, erken yaşta evlenmek yerine okumamız neden daha önemli gibi farklı konularda konuştuk. Bütün bunlar insanın düşünüp geleceğe olumlu bakmasına neden oluyor. Şahsen beni eğitim motive ediyor ve bu nedenle okuyup kendimi geliştirmeye karar verdim.”

Şimdi ise Bojidar bir görevi daha üstlenmiş bulunuyor – Romanları sık sık ellerini yıkamaları gerektiğini, koronavirusu atlatana kadar evlerinde kalmaları, rica edip açıklıyor. Bojidar sadece hijyen konusunda sonuç aldığını değil, aynı zamanda “ebeveynlerin korktukları için çocuklarını dışarı çıkarmadıklarını” da anlatıyor.

Peki Romanları gettoda tutan nedir ve bu gettodan nasıl çıkabilirler? sorusuna Bojidar şu cevabı veriyor:

“Doğruyu söylemek gerekirse bilmiyorum. Şimdilik ben buradan çıkmak isteyen, entegre olmak, eğitimli olmak isteyen tek kişiyim.

Bana göre bazı Romanlar hala 20. yüzyılda yaşıyorlar ve eğitim almak istemiyorlar. Nedenini bilmiyorum.”

Ne yazık ki hoşgörü eksikliği, ırkçılık, önyargılar karşılıklı tanışma ve kabul etme konusu önünde birer beton duvar gibi durmaya devam ediyor. Bulgar etnisiteli topluluklar için de sadece hoşgörüyü konuşmak değil, aynı zamanda Romanları bütün toplum alanlarına katma yolunu yürümesi gerekiyor.

Bu konuda Bojidar Mihaylov şöyle konuştu:

“Bulgar etnisiteli vatandaş öncelikle Roman vatandaşın kişiliğini tanımalı, onunla tanışmalı, nasıl bir insan olduğunu anlamalı. Çünkü biz Romanlar için farklı kişilerle tanışmak, arkadaşlık kurmak hiç zor değil. Ancak belli ki diğer etnik gruplarda klişeler, önyargılar geçerli – ve bazıları Romanlar hırsız, katil diyor. Hayır onlar böyle değil, ancak bazen diğer insanların onlara karşı tutumları onları böyle olmaya mecbur ediyor.”

Romanlar bir iletişimde maneviyat ve duyarlılıklarından en önemli olan neleri açığa çıkarabilirler, sorusuna Bojidar şu cevabı veriyor:

“Roman ruhu herkese açıktır. Bizzat ben hayatımı, yaşam hikayemi herkesle paylaşıyorum. Ve bundan utanç duymuyorum. Öyle ki biz Romanlar açık yürekliyiz, insanları seviyoruz, arkadaşlık kurmayı, paylaşmayı seviyoruz.”

Fotoğraflar: arşiv

Çeviri: Özlem Tefikova